ارزیابی ویژگیهای زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیکی ساختگاه سد نازلو(ارومیه) با تاکید بر تزریق پذیری آن

در اجرای پروژه های سدسازی، به منظور افزایش پارامترهای مقاومتی خاکها و سنگها و کاهش تراوایی آنها از تزریق استفاده میشود. ساختگاه سد مخزنی نازلو در 25 کیلومتری شمال غربی شهر ارومیه واقع شده است. تکیه گاه راست سد مذکور از سنگ آهک دولومیتی پرمین و تکیه گاه چپ را نهشته های آبرفتی- یخرفتی پلیستوسن تشکیل میدهد که فعالیت فرسایشی آبراهه ی تکیه گاه چپ بخش قابل توجهی از نهشته های مذکور را شسته و رخنمون هایی از سنگ آهک دولومیتی پرمین را آشکار نموده است. توده سنگهای مذکور دارای حفرات کارستی بوده که در امتداد درزه و لایه بندی شکل گرفته است. آبرفتی به ضخامت تقریبی 65 متر پی سد را تشکیل میدهد. مهم ترین گسل موجود در منطقه مورد مطالعه، گسل مارزیوند است که به صورت صفحه گسله قائم، توده سنگهای تکیه گاه چپ را قطع کرده است. در این پژوهش داده های حاصل از گمانه های اکتشافی و تزریق آزمایشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و تزریق پذیری ساختگاه سد ارزیابی شده است. نتایج حاصل از این مطالعات نشان می دهد که توده سنگ های مذکور پدیده های ژئومورفولوژی کارست از قبیل حفرات انحلالی کارستی را در سطح و عمق دارا میباشند. شرایط هیدرودینامیکی نشان میدهد که تکیه گاه ها رودخانه نازلوچای را تغذیه میکنند و کارستی شدن نسبت به عمق افزایش ندارد. بنابراین میتوان دره کارستی نازلو را از نوع زهکش نشتی محسوب نمود که نوع کارست آن با توجه به قدمت زمین شناسی منطقه جوان می باشد. کیفیت توده سنگهای مذکور در رده بندی مهندسی سنگ ها در رده ی ضعیف تا خوب قرار می گیرد. اما کیفیت توده سنگ های تکیه گاه راست به مراتب بهتر از سایر بخش های دره است. خاک های پی آبرفتی در رده بندی مهندسی خاکها عمدتاً در رده شن و ماسه لایدار قرار گرفته اند. پی آبرفتی سد مذکور در آزمایش های نفوذپذیری لوفران، تراوایی بالایی را از خود نشان داده اند . همچنین توده سنگ های مذکور در آزمایش نفوذپذیری لوژن نفوذپذیری بالایی داشته و رفتار هیدرولیکی مناسبی را از خود نشان نمی دهند. آب خوری زیاد گمانه ها عمدتاً مربوط به حفرات کارستی بوده و ارتباط چندانی با شاخص کیفی توده سنگ ها ندارد هر چند که درزه ها تا حدی نیز در این زمینه نقش دارند. همچنین در تزریق آزمایشی، توده سنگهای پی و تکیه گاه ها از خورند سیمان بسیار بالایی برخوردار بوده و ضرورت توجه به عملیات تزریق توده سنگهای ساختگاه سد را نشان میدهند.